De houding van mensen tegenover zeehonden maakte in minder dan geen tijd een bocht van 180 graden. Na eeuwen als ‘schadelijk ongedierte’ en verdorven ‘visdieven’ te zijn verketterd kregen zeehonden na 1960 het imago van knuffels en publiekslievelingen. In West-Europa bestond tegen 1990 nog amper begrip voor het doden van zeehonden zoals dat onder meer voor de kusten van Canada bleef voortduren.

‘Zeehondenjacht in Nederland 1591- 1962’ (24,5 x 18 cm ., harde kaft, 351 blz.) ontleedt in detail een tijdperk waarin de bestrijding van zeehonden zelfs langdurig met overheidspremies werd aangemoedigd. Het premiestelsel bleef tot in 1942 bestaan, de jacht op zeehonden werd pas in 1962 afgeschaft.

Dit academisch proefschrift uit 2007 is van de hand van Pieter ’t Hart (°1966), de zoon van de Hollandse zeehondenpassionaria bij uitstek, Lenie ’t Hart (°1941) van de zeehondencrèche in Pieterburen (Groningen). Het zal voor beiden een verrassing zijn geweest dat zelfs een van hun voorvaderen, Bastiaan ’t Hart, in 1902 102 dode zeehonden voor het opstrijken van het premiegeld had ingeleverd. 

Tijdens de besproken periode van 371 jaar werd voor meer dan 40.000 gedode zeehonden (gewone en grijze zeehonden) een geldbeloning uitgekeerd. In die tijd werden en plus duizenden zeehonden door sport- en plezierjagers afgeschoten (foto onder). Voorts hieven de vraag naar traan en bont hun tol. ’t Hart geeft gedetailleerd weer welke discussies zich in de verschillende adviescommissies hebben afgespeeld. Het steekspel tussen de voor- en tegenstanders van de premie roept sterke gelijkenissen op met de debatten die zich tot op heden rond ganzenschade of de bestrijding van muskusratten, vossen en ‘exoten’ zoals de Canadese gans ontspinnen.

Aan het slot van deze helder uitgewerkte archiefstudie neemt Pieter ’t Hart, die lijnpiloot van professie is, het op tegen de criticasters van zijn moeder: ‘Hebben we na zoveel eeuwen bejaging van de zeehond en decennia lange vervuiling van zijn leefmilieu niet een morele zorgplicht voor dit dier gekregen?’

Informatie voor het bestellen van dit geïllustreerde boek (met harde kaft) kan verkregen via de website www.zeehondencreche.nl. Daar kan ook het jubileumboek ‘’t Hart voor de zeehond’ (2006, 144 blz.) besteld waarin op de geschiedenis van 35 jaar zeehondencrèche wordt teruggeblikt.

Een vergelijkbaar boek, ‘Zeehond en Waddenzee, van Knuppelen tot Knuffelen’ (auteur: Johan Bos) over de zeehondenopvang op het eiland Texel is bij het bezoekerscentrum Ecomare te koop (www.ecomare.nl).

Terug naar Tips