‘Varkensvlees wordt van alle vleessoorten verreweg het meest gegeten,’ schrijft Anno Fokkinga in ‘Het Varkensboek’ (13 x 19 cm ., harde kaft, 384 blz.). Toen het boek in 2004 verscheen at de mensheid jaarlijks bijna 100 miljard kilo varkensvlees, een cijfer dat tegen 2050 met gemak zou kunnen verdubbelen.

Logisch dat vóór 1950 de meeste varkensboeken over het fokken van deze alleseters handelden, of over het bereiden van hun eetbare delen. Het handige en luisterrijk geïllustreerde varkensboekje van Fokkiga heeft een andere missie en overziet tientallen biologische en culturele onderwerpen die met het huisvarken verband houden.

Dit varkensboekje was een pocketherdruk van het in 1997 verschenen ‘Het Varken’ (24 x 30 cm ., harde kaft met stofwikkel, 199 blz.) dat de auteur samen met Marleen Felius samenstelde. 

Wie zijn varkensbibliotheek verder wil verrijken kan in het Gentse museum Huis van Alijn nog steeds ‘Hoge Hakken Roze Billen. Een multidisciplinaire kijk op het varken’ (30 x 18 cm ., slappe kaft, 110 blz.) uit 1999 op de kop tikken (www.huisvanalijn.be). 

Zuiver wetenschappelijk van grondslag is ‘Pigs and Humans. 10,000 Years of Interaction’ (24 x 16 cm ., harde kaft met stofwikkel, 454 blz.). Het verscheen in 2007 bij Oxford University Press. Archeozoöloog Anton Ervynck stond mee in voor de eindredactie. Dit boek spitst zich toe op de domesticatiegeschiedenis van het huisvarken en verduidelijkt de nieuwste inzichten (de ‘huisdierwording’ van het varken moet in Eurazië op tal van plaatsen hebben plaatsgevonden) en archeologische onderzoeksmethodes (onder meer van varkenstanden en -kiezen). Een paar bijdragen zijn van etnografische aard, bestuderen de jacht op evers in de oudheid of beschrijven de middeleeuwse iconografie van het varken. Een boek dat huisdiervorsers en harde fans van varkens moeilijk links kunnen laten liggen.

Een totaal andere insteek lag aan de basis van ‘PIG 05049’ , een project van ontwerpster Christien Meindertsma. Zij trok na hoeveel verschillende producten een varken oplevert. Bleek dat van een geslacht varken geen milligram verloren gaat. Ze traceerde 187 producten waarvan 87 voor menselijke consumptie, zoals riblab, bloedworst en gehakt. Varkensvet verzeilt in anti-rimpelcrème en autolak. Gelatine uit het varken zit onder meer in de omhulsels van pillen. Varkensleer dient voor het maken van veiligheidshandschoenen; hartkleppen van varkens worden naar mensen getransplanteerd. Al deze toepassingen staan met foto’s op ware grootte op de rechter pagina’s van het boek ‘PIG 05049’ afgebeeld. U vindt er meer over op de website van Meindertsma: www.theseflocks.com.

Natuurlijk veroverde het varken ook zijn eigen sites op het internet. Voor de varkensleek bevat www.porkopolis.org  al een schat aan weetjes, literaire teksten en afbeeldingen. Knor!